Saturday, January 30, 2021

Gió ngược chiều thì gây ra bão, còn r/WSB và Melvin thì đang tạo ra sóng thần

Tự nhiên ngồi nghĩ xem cái tiêu đề gì cho khác lạ xíu, chọn cái này hi vọng không ai bị chói tai.

Một cơn sóng thần thật sự đã và đang càn quét thị trường chứng khoán Mỹ và các nước. Chỉ vì một chiến địa được lập ra tên GameStop, và hai đối thủ: Một Melvin khổng lồ và đầy quyền lực, đấu với một r/WSB nhỏ bé nhưng đông như đàn ong.

Nói thật thì Melvin cũng không lớn lắm, cũng chỉ là một cái hedge fund, nhưng được hình thành bằng những chuyên gia trading thứ thiệt, những nhà nghiên cứu thị trường sừng sỏ, được hỗ trợ bởi những tỷ phú tốp đầu, những quỹ hưu trí khổng lồ, những chủ ngân hàng giàu có và cả giới truyền thông phủ bóng trên mọi mặt trận. Trông có vẻ không thể đánh bại.

Còn liên minh r/WSB lại là chốn dung thân của một đám người thất bại, thất nghiệp, nghiện game và có người còn nghiện cả phim... à mà thôi, không cần chi tiết ấy cũng nói lên họ là bọn loser rồi.

Nhưng bọn loser đó lại làm một việc truyền cảm hứng cho nhiều người: Dấy binh khởi nghĩa chống lại Wall Street.

Nhắc lại, mục tiêu sau cùng của họ không phải là Melvin, mà là bọn short seller ở Wall Street. Mà ở thành trì Wall Street ấy, cái cửa thành Melvin là cứ điểm quan trọng nhất, và rất tiếc cửa Melvin đó đã phạm một sai lầm nghiêm trọng, để bọn loser chụp lấy GameStop như món vũ khí tối thượng và tấn công tới tấp.

Melvin quyết không đầu hàng lần thứ nhất

Đó là thời điểm cuối tháng 12/2020, phe liên minh gồm những tay loser hợp lực lại tập trung vào Melvin trên mặt trận GameStop. Melvin cũng biết mình bị nhắm mục tiêu. Và như thường lệ, nó tiếp tục gia tăng áp lực short, vì đó là điều nó đã làm không biết bao nhiêu năm qua. Và đã từng thắng.

Vâng, "đã từng" là từ khóa quan trọng.

Cuộc chiến về giá cứ đẩy tới và đẩy lui liên tục. Cho đến một ngày, một vài tay phân tích loser nào đó phát hiện ra Melvin đã short quá nhiều, và để cover hết đống short đó, Melvin cần rất nhiều tiền đủ để đẩy cổ phiếu GameStop lên cao hơn.

Đây là sai lầm đầu tiên của Melvin: Họ không chịu thất bại khi giá GME vượt qua $20.

Melvin quyết không đầu hàng lần thứ hai

Khi phát hiện thấy nếu Melvin đóng short sẽ đẩy cổ phiếu lên cao, liên minh không còn sợ kịch bản "pump&dump" nữa, họ dồn lực ép Melvin vào thế chân tường. Bởi vì họ biết, ngày mà Melvin và các short seller đầu hàng, ngày chiến thắng của họ, chính là ngày họ bán cổ phiếu ra và chắc chắn lời.

Nói về giá tăng, người mua mua là vì họ nghĩ rằng họ có thể bán ở giá cao hơn, nhưng người mua cũng sợ một ngày giá rớt thì họ bị lỗ. Tâm lý này chính là nguyên nhân để các short seller kiếm ăn. Bằng việc đẩy giá xuống, tạo đà cho những người yếu tâm lý bán tháo và khiến giá rớt sâu hơn. Kịch bản này thành công cũng nhờ việc chia sẻ thông tin giữa những người mua quá kém, họ không đồng nhất với nhau, khiến người này sợ rằng những người còn lại sẽ bán tháo sớm hơn mình và họ lời mình lỗ. Mà dù cho có chia sẻ đi nữa, họ cũng khó lòng mà tin tưởng nhau.

Điều này bị loại bỏ, bởi vì:

  • Thứ nhất, họ có một diễn đàn chung. Gồm toàn những loser lâu năm, và hiểu nhau, và tin nhau.
  • Thứ hai, họ biết rằng thời điểm họ bán chính là lúc các short seller đầu hàng, khi đó họ chắc chắn có lời. Nên họ cần gia tăng áp lực để short seller đầu hàng càng sớm càng tốt.
  • Thứ ba, đoàn kết là sức mạnh. Thực tế nó cũng là công cụ duy nhất để họ thắng.

Không có lý do để đầu hàng, họ bắt đầu gia tăng áp lực, đẩy giá GME lên mức nguy hiểm đối với Melvin: $112.

Đây chính là mức mà nếu đến ngày 29/1/2021 vẫn còn trên mức đó, thì Melvin có thể phải bán thêm các position ở các stock khác về để cover. Nói đơn giản hơn, nếu giá GME đúng mức đó thì Melvin sẽ mất hết toàn bộ tiền đã đặt cọc khi short.

Tuy nhiên, Melvin đã không đầu hàng. Nó thật sự đã đóng các position ở các cổ phiếu khác và dồn cho các mặt trận quan trọng như GME.

Melvin quyết không đầu hàng lần thứ ba

Câu chuyện về một quỹ lớn tại Phố Wall đang phải chật vật chống đỡ khiến nhiều người chú ý. Công cuộc FOMO (fear of missing out - chỉ những người mua cổ phiếu vì chạy theo thời cuộc) ào ạt đổ tới, khiến giá GME điên đảo, biên độ dao động lên đến 50-80% mỗi ngày.

Những chuyên gia của Citron nhìn vào thị trường như vậy, càng đánh giá là thị trường sắp nổ, vì thế Melvin bắt đầu dùng tiền để short mạnh hơn, với hi vọng sẽ thắng lớn.

Ngay cả những thành viên sơ khai của phong trào cũng bắt đầu chốt lời. Nhưng họ không chốt lời hết mà chỉ rút một phần đủ lớn hơn nhiều so với số tiền bỏ ra mà vẫn giữ một phần lớn cổ phiếu và cố thủ.

Cuối cùng, làn sóng FOMO đã thắng, trong 2 ngày liên tiếp, giá tăng gấp đôi mỗi ngày.

Lúc đó, Melvin đã có thể đầu hàng, mang lại phần thưởng cho những kẻ thắng, và tự phá sản quỹ. Nhưng họ vẫn không đầu hàng. Ngược lại, họ tìm kiếm sự hỗ trợ, từ các quỹ đầu tư khác, giới lobby chính sách lẫn truyền thông.

Melvin quyết không đầu hàng lần thứ tư

Hàng loạt báo chí, quỹ và cả các cơ quan điều tra SEC, FBI lẫn Bộ trưởng Tài chính mới nhậm chức Yellen liên tục dòm ngó vào trường hợp GameStop. Phần lớn với con mắt "đây là pump&dump", tức là đứng về phe Melvin.

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của truyền thông, nhiều người hơn đã biết đến cuộc chiến cổ phiếu này. Và họ đã chọn phe. Phần lớn theo phe liên minh. Trong vòng 2 ngày, số thành viên của diễn đàn r/WSB tăng gấp đôi, từ 2 triệu lên 4 triệu. Nhưng trong đó chưa biết ai là bạn ai là thù.

Discord đóng cửa server của WSB, và vì sợ đóng cửa cả Reddit, nhóm điều hành quyết định tạm ngưng diễn đàn để ngừng dòng comment làm xao lãng mục tiêu và công kích cá nhân đang ào ạt tràn vào. Khi cuộc thanh lọc hoàn tất cũng là lúc giá GME premarket lên đến 500.

Với việc số người tham gia tăng khủng khiếp, các broker online bắt đầu gặp vấn đề. Họ không thể cam kết mua đúng giá mà user đã đặt. Nguyên nhân của hiện tượng này là khi trade trên sàn online, giao dịch đó không được thực thi liền mà chuyển về lại cho sàn NYSE để khớp lệnh. Với tình trạng lượng bán ít nhưng mua quá nhiều, chênh lệch giữa giá được quote và giá thực thi bắt đầu trở nên lớn và các broker này không thể cover được nữa. Họ bắt buộc phải làm gì đó.

Nhưng Melvin cũng quyết không đầu hàng. Dù cho các broker lúc đó đang gặp khó khăn về khớp lệnh, chỉ cần Melvin đầu hàng là chấp dứt việc tấn công ngay, nhưng Melvin vẫn không làm.

Melvin quyết không đầu hàng lần thứ năm, hoặc Phố Wall quyết không đầu hàng lần thứ nhất

Để giảm thiểu vấn đề khó khăn khớp lệnh, các broker online bắt đầu làm một việc mà không đụng chạm đến Melvin, thậm chí còn giúp đỡ nó: Robinhood và ETrade cấm mua GME, các sàn còn lại cũng ngăn người dân được vào trade hoặc tốn rất nhiều thời gian để mua GME.

Tôi chẳng hiểu tại sao họ không xử Melvin, mà lại thắt chặt người dùng thông thường. Nhưng nó thật sự đã khiến việc tăng dừng lại. Và liên minh lại kêu gọi "hold, don't sell".

Việc Melvin không đầu hàng lần này lại gây ra một làn sóng khác, còn khủng khiếp hơn: Người dùng, những người dân bình thường được các broker online hứa hẹn về "lấy tiền của người giàu", có cảm giác bị phản bội. Và phải ứng của họ là "hold GME và bán tháo tất cả các cổ phiếu khác".

Có người muốn tăng thêm vũ khí cho cuộc chiến ở GME, có người chỉ muốn rút tiền vì ghét các sàn, có người thì biết rằng 2 nhóm kia sẽ rút ra nên cũng rút ra để "buy the dip" (đợi giá xuống rất thấp rồi bắt đáy). Dù lý do gì đi nữa, việc bán hàng loạt cũng gây ảnh hưởng đến thị trường toàn cầu. Tất cả các phiên giao dịch trong 3 ngày từ Á sang Âu sang Mỹ đều đỏ lòm. À, khoan không phải tất cả, chỉ trừ những cổ phiếu đang trong vùng chiến địa là còn xanh.

Lúc này, các con sói già Wall Street có thể đầu hàng, buông Melvin để nó cùng những quỹ đầu tư cho nó cùng chết, rất có thể nhiều nơi khác cũng bị ảnh hưởng. Nhưng ít ra là để giảm thiểu rủi ro. Tuy nhiên, họ không làm như vậy.

Phố Wall quyết không đầu hàng lần thứ hai

Đợt rút tiền trên phạm vi toàn cầu kéo dài 3 ngày liên tiếp, với số tiền lên đến 20 tỷ USD mỗi ngày gây ra một hiệu ứng khác: Thị trường hối đoái và chuyển tiền liên quốc gia bị nghẽn.

Như vậy, chỉ trong ngày thứ sáu 29/1/2021, ba vấn đề cùng lúc xuất hiện ảnh hưởng đến giao dịch chứng khoán toàn cầu:

  1. Người ta bán tháo cổ phiếu diện rộng
  2. Giao dịch chứng khoán bị nghẽn và nhiều user không thể giao dịch hoặc giao dịch rất bị hạn chế
  3. Tình trạng rút tiền vẫn diễn ra và cùng bị nghẽn.

Vụ thứ 3 ảnh hưởng trực tiếp đến vụ thứ 2, vì giao dịch online cần rất nhiều thứ, trong đó có việc chuyển đổi tiền trong tích tắt khớp lệnh. Và vì vậy nghẽn giao dịch càng bị nghẽn nặng hơn. Vụ thứ 2 lại ảnh hưởng tâm lý người dùng, khiến hành vi thứ nhất diễn ra còn mạnh hơn.

Cần lưu ý, việc bán tháo này cũng bao gồm luôn cả các quỹ bán tháo cổ phiếu, chỉ để tập trung vào mặt trận GameStop. Tức là cả hai bên của cuộc chiến, liên minh ủng hộ WSB và đội quân ủng hộ short seller đều bán tháo các cổ phiếu khác để có thêm tiền cho cuộc chiến chính. Đây chính là cơn sóng thần mà tôi đề cập trên tiêu đề.

Phố Wall đối mặt với tuần tệ hại nhất từ tháng 10 trở lại. Và không có gì chắc chắn là tuần sau việc bán tháo không dừng lại, Melvin không bị chết và kéo theo nhiều quỹ khác cùng chết, và tình trạng chậm chạp trong việc giao dịch chứng khoán và hối đoái.

Nhưng Phố Wall vẫn chưa chịu đầu hàng.



Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?

Okay, tôi mà biết được thì đã giàu rồi. Xin miễn bình luận, đợi tuần sau rồi mới biết.

Update 31/1/2021: Giải thích thêm cơn sóng thần ở đề mục "Phố Wall quyết không đầu hàng lần thứ hai".

r/WSB và cuộc chiến không khoan nhượng

Tôi viết từ "cuộc chiến không khoan nhượng" xong lại thấy mắc cười. Từ này thường được dùng trong phim để tăng kịch tính, hay dùng để hiệu triệu mọi người. Nhưng với trường hợp về cuộc chiến cổ phiếu của r/WSB với phần còn lại từ Phố Wall đến truyền thông, đó là điều thật sự đã diễn ra: HOLD, tất cả đều HOLD.

Bằng chứng

Sau đợt mua khổng lồ từ mấy tháng nay, nhất là tuần vừa qua, số lượng cổ phiếu GME trong tay liên minh r/WSB và đồng bọn rất nhiều, có thể đã vượt con số 75% tổng lượng cổ phiếu đang lưu hành. (Disclaimer: Tôi cho mình thuộc liên minh này, vì tôi cũng mua cổ phiếu GME và chưa có ý định bán).

Phe Phố Wall hợp lực với ngân hàng, đối tác đổi tiền, brokers và cả truyền thông liên tục hợp lực để đẩy giá xuống, nhưng giá mới được đẩy xuống chút xíu là đã bounce back. Và volume mua lại càng lúc càng nhiều lên. Lượng bán không nhiều nhưng lượng mua nhiều chứng tỏ liên minh "phản loạn" này hoàn toàn không nói chơi khi tuyên bố "hold".

Thậm chí đến khi các broker online như Robinhood, ETrade,... thực hiện hành vi "thao túng thị trường" một cách trắng trợn như: Cấm mua, ép phải bán (hôm thứ 5 28/1), đẩy giá cổ phiếu rớt thảm. Nhưng lượng giao dịch bán lại rất ít, khiến tôi có cảm giác chỉ có bên short seller tự bán rồi tự mua.

Để rồi hôm nay (thứ 6 29/1, giờ Mỹ) khi Robinhood và ETrade cho phép người thường mua, giá cổ phiếu đẩy cái "ót" từ 200 lên 325, và tiếp tục bước đều lên 363. Vẫn chứng tỏ một điều: Chỉ hold, không bán. Và lượng volume cũng khá cao.

Ngay lập tức, Robinhood hành động: Chỉ có phép mỗi người được mua 2 cổ phiếu GME trong khi cho bán thoải mái. Giá cổ phiếu có rơi nhưng không như kỳ vọng của họ, xuống còn 320. Khiến họ phải giảm tỷ lệ xuống, mỗi "tem phiếu" chỉ được mua duy nhất 1 cổ phiếu GME. Liên minh lại kêu gọi không được bán "vì sẽ không mua lại được đâu", và giá ngừng rơi ở 250 mà lên nhẹ lại.

Bất chấp sự thao túng thị trường của Robinhood và ETrade, bất chấp sự chập chờn của Stake, FreeTrade, InteractiveBrokers,... volume bán vẫn rất giới hạn trong khi volume mua vẫn cố gắng đè bẹp nhiều và nhanh nhất có thể. Giúp đẩy giá cổ phiếu ổn định quanh mức 320.

Điều này chứng tỏ, liên minh "phản loạn" này không nói đùa và họ thật sự HOLD. Giống như một đoàn quân cách mạng đứng trước một quân đoàn khổng lồ và mạnh mẽ, tất cả những gì họ cần làm để tồn tại là giữ vị trí, không bị sức mạnh khổng lồ của quân địch làm lung lay.

Sự dũng cảm và cứng cỏi của họ khiến nhiều người tham gia lực lượng phản loạn này và không ai khoan nhượng cả.

Sự bắt đầu của liên minh

Mỗi người đến với liên minh r/WSB bằng những lý do khác nhau. Phần lớn những câu chuyện chia sẻ về quá khứ của họ và cuộc đời của họ. Một trong những câu chuyện được nhiều người tương tác nhất có nội dung như sau:

Cha của cậu ta là một công nhân công ty bê tông, khi khủng hoảng về nhà đất nổi lên, thị trường bắt đầu chùng xuống. Đột nhiên, chỉ trong một ngày, công ty của cha cậu ta bị phá sản, và ông ấy mất việc. Không thể kiếm được việc mới, ông ấy chôn mình trong rượu chè suốt nhiều năm tháng. Trong khi đó, thông qua truyền hình và internet, cậu ta biết được rằng tại Phố Wall có nhiều người nâng ly champagne chúc mừng. Nguyên nhân vì cái lệnh short.

Không có gì khiến một công ty đang túng thiếu và nợ nần biến thành phá sản nhanh bằng những lệnh short, nhất là khi lệnh short đó vượt số cổ phiếu đang lưu hành (tức naked short). Một công ty đang khó khăn, họ cần tiền để tiếp tục duy trì đội ngũ nhân viên, cần tiền để tìm kiếm khách hàng mới, cần tiền để mua trang thiết bị phục vụ business và cần tiền để thay đổi chiến thuật kinh doanh nếu cần. Trong khi đó, lệnh short, nhất là naked short khiến nguồn vốn có thể lấy được từ thị trường bị giảm rất nhanh, và do đó cũng kích hoạt tình trạng bán tháo trong các cổ đông - những người đang nắm giữ cổ phiếu. Số lượng short càng nhiều thì nguồn vốn càng bị giảm mạnh, đến một mức không thể phục hồi được nữa, khi đó nguồn vốn mà công ty có thể rút được từ thị trường để phục vụ business bị thiếu hụt nghiêm trọng. Không có nguồn vốn bổ sung, họ thiếu hụt tiền để làm mọi thứ. Túng quẫn. Và phá sản.

Trong khi công ty phá sản, những kẻ short lại lời. Và họ hoan hỉ vì điều đó.

Lỗi là tại công ty nợ nần từ đầu. Đúng. Short không sai, vì nó dựa trên cung cầu cả. Đúng. Nhưng tôi cho rằng naked short là sai, và luật pháp cần giới hạn lại mức độ có thể short được của một cổ phiếu.

Tại sao việc đẩy một cổ phiếu lên cao lại bị chế tài trong nhiều quy định, còn việc đẩy xuống thấp lại không?

Giới Wall Street đã có rất nhiều lời giải thích. Nhưng tất cả đều là những lời giải thích. Rất vòng vo và khó hiểu. Nhưng chung quy lại đều kết luận người dân chẳng có thể làm được gì và rằng "mọi người phải làm quen với điều đó".

Tất cả đều đã làm quen với nó. Vâng, tất cả trừ một nhóm nhỏ trên Reddit có tên: r/wallstreetbets.

Động lực của sự đoàn kết trong liên minh

Rất dễ thấy điểm bắt đầu chính là lòng thù hận giới tinh hoa và phố Wall, vốn đã thành công trong việc hãm hại gia đình của họ. Con giun xéo mãi cũng quằn. Mọi người bắt đầu tìm thủ phạm và đánh vào điểm yếu của nó.

Phố Wall khổng lồ, nhưng người ta đã tìm ra một cửa thành yếu nhất tên Melvin Capital. Họ bắt đầu lên tìm kiếm lỗ hổng của cửa thành này, và khi đã tìm ra lổ hổng naked short thì họ lập tức hành động. Quá trình tìm kiếm này diễn ra rất lâu, và phải đợi rất nhiều mới có được cơ hội tốt. Bởi thế, họ không muốn từ bỏ dễ dàng. Bởi họ biết, họ lui là họ sẽ mất hết. Mất tiền thì chuyện nhỏ. Mất cơ hội phục thù mới là chuyện lớn.

Nhiều người bảo r/WSB chỉ đánh vào Melvin, sập Melvin là xong chuyện (hầu hết các tờ báo đều nói thế). Thực ra họ nói như thế là vì muốn lừa dân chúng, họ biết cái ảnh hưởng nhưng họ không nói để người ta không khoét sâu vào thêm nữa. Tôi sẽ dành một phần kế tiếp để nói về chuyện này. Tuy nhiên, tôi muốn nhấn mạnh rằng, với liên minh, họ không còn thiết gì nữa, họ chỉ có một mục tiêu rất đơn giản và dễ hiểu: kéo sập Melvin và đồng bọn và có thể kéo sập luôn Phố Wall, để những nhà lập pháp Mỹ phải siết lại naked short và những hành vi phi pháp khác.

Một mục tiêu rõ ràng và rất xa nhưng có thể đạt được chính là cái động lực để mọi người trong liên minh giữ vững niềm tin.

Liên minh có sợ thất bại không?

Theo quan sát hiện tại của tôi, có lẽ là không. Có 2 lý do chính:

Một là hầu hết mọi người trong liên minh đều đã chốt lời. Kịch bản sẽ như sau: Giả sử lúc giá cổ phiếu ở $20 họ mua 1000 cổ phiếu, lúc nó lên $100, họ bán 400 cổ phiếu để lấy $40000 trong khi vẫn còn 600 cổ phiếu. Như vậy họ đã chốt lời được $20k, trong khi vẫn còn giữ lại phần lớn cổ phiếu phục vụ cho cuộc chiến.

Hai là họ biết họ sẽ thắng nếu họ tiếp tục hold. Một chiến thuật duy nhất, chiến thuật lại đơn giản nên dễ truyền tai cho nhau, và có được sự đồng lòng tuyệt đối. Họ biết rằng nếu các short seller muốn thoát khỏi short position, thì short seller phải mua cổ phiếu với số lượng cực lớn, lớn tới mức đủ để trả lãi cho tất cả mọi người. Và vì thế, họ không thất bại nếu cùng nhau chiến đấu tới cùng với Melvin và Phố Wall. Dù cho truyền thông liên tục rủa xả vào họ.

Chính cái diễn đàn với đầy những meme mang tên r/wallstreetbets là động lực để họ quên đi những cái râu ria bên ngoài, tập trung vào một chiến lược duy nhất để thành công: Hold on the rocket to the Moon (Bám chắc trên chuyến tên lửa phóng thẳng đến mặt trăng).

Mà cũng có thể không phải là mặt trăng mà là sao Hỏa hay xa hơn nữa. Ai biết được.



Friday, January 29, 2021

Short-selllers trước giờ tử chiến


Tôi viết bài này trong tâm trạng rất phẫn nộ, nhưng cố gắng không đưa cảm xúc vào bài viết để giữ cái nhìn trung lập nhất có thể.

Ngày 29/1/2021 là một điểm mốc rất quan trọng, đó là lúc rất nhiều lệnh short của Melvin hết hạn, dù muốn dù không, họ vẫn phải mua lại một số lượng cổ phiếu khổng lồ để trả nợ và đóng lệnh short. Tuy nhiên, hãy nhìn toàn cảnh để thấy nỗ lực của họ trở thành công cốc như thế nào.

Bước 1: Short, short và short thêm nữa

Melvin không chịu đầu hàng, đây là một công ty có thâm niên short từ rất lâu, và thành công không ít. Thành công ở đây là Melvin hốt được tiền trong khi nhìn những công ty bình thường và người thường túng quẫn trong con đường phá sản. Tất cả chỉ vì họ naked short.

Nói nôm na, naked short là vay mượn vượt mức mà thị trường có thể cho mượn, sau đó bán để tạo ra lực đẩy vô cùng lớn khiến cổ phiếu rớt giá thê thảm. Hành vi này được xem là thao túng thị trường và là phạm pháp.

Tuy nhiên, dù Melvin đã naked short nhiều lần, nhưng vẫn chưa bị "sờ gáy". Đừng hỏi tại sao, những người dám đặt câu hỏi đó cho các nhà chức trách đều đang ngồi tù hay bị phá sản hết rồi. Tôi cũng không thể trả lời được, vì tôi còn gia đình để chăm sóc.

Chính vì vậy, lượng short mà Melvin và các short sellers khác đã vượt quá số cổ phiếu trôi nổi trên thị trường. Tuần trước là 160%, còn hiện nay tăng lên khoảng 250%.

Mục tiêu của các short seller là để đẩy giá xuống, tuy nhiên, cứ mỗi khi họ short thì liên minh r/WSB lại mua thêm và lại giữ mà không bán lại. Tình trạng này kéo dài, khiến lực lượng FOMO (Fear of missing out) nhảy vào mua thêm, đẩy giá lên cao ngút trời, và đồng thời đẩy Melvin vào thế phải tìm giải pháp khác.

Bước 2: Tung tin đồn "Melvin đã đầu hàng"

Tin này chạy nhan nhản trên các mặt báo, từ lớn tới nhỏ, mà nhiệt tình nhất là kênh CNBC, với những cáo buộc nói rằng r/WSB là thủ phạm đẩy volatility lên quá cao.

Bản tin Melvin đã đầu hàng ngay lập tức bắt được sự chú ý của cộng đồng, nhưng theo chiều hướng ngược lại: Họ phân tích lại và phát hiện rằng nếu Melvin thật sự đầu hàng và cắt lỗ thì volume giao dịch phải lớn hơn rất nhiều, do đó CNBC và các báo khác đang nói dối, nhằm chia rẽ liên minh và tạo lợi thế cho Melvin.

Rất tiếc là sau đó, giá cổ phiếu của GME lại tăng phi mã. Đến đây thì chính CNBC lại lên tiếng lo ngại việc giá lên cao quá khiến các short seller chết hàng loạt. Nhưng họ lại quên mất rằng ngay hôm trước họ đã bảo short seller đã đầu hàng. Hay nhỉ, nếu đã cắt lỗ thì sao phải xoắn nữa?

Bước 3: Hù dọa thị trường bằng after-hour market và premarket

Thị trường chứng khoán có giờ giao dịch cụ thể, bên ngoài giờ đó thì không ai có thể giao dịch được. Nhưng đó là lý thuyết. Thực tế chỉ có giới Wall Street là có thể giao dịch ở after-hour market và premarket mà thôi. Thế nhưng, nhiều người vẫn quan sát nó để điều chỉnh việc đặt lệnh của mình.

Và đó trở thành điểm tựa cho việc hù dọa: các short seller tìm cách cho thị trường này rớt giá, vẫn với bằng cách cũ của họ: short thật nhiều. Và vì ở 2 loại market này không có người thường, nên số người mua ít, đẩy giá rớt quá mạnh.

Mọi chuyện chỉ thật sự thay đổi khi sàn mở cửa cho người thường tham gia. Tất cả mọi người đều tranh nhau mua vì thấy giá mới rớt thê thảm. Mua xong rồi, vẫn như cũ, họ HOLD và không bán cho ai cả. Chẳng mấy chốc toàn bộ cổ phiếu mà các short seller vừa mới mượn và bán đã bay hơi, và nhu cầu lại còn vượt xa hơn thế khiến giá cổ phiếu bị đẩy bay lên quá cao.

Trò hù dọa này chỉ xài được một lần, những lần sau không xài được nữa.

Bước 4: Short tất tay

Đây chính là lý do khiến lượng cổ phiếu short bay từ 160% lên 250%. Họ không cắt lỗ ở lúc trước, nhưng lại tiếp tục vay mượn thêm và short mạnh lên, cố gắng đẩy giá cổ phiếu xuống. Và giá đã bị đẩy xuống rất mạnh.

Nhưng...

Lực cản của lệnh mua quá lớn, trong khi không có bất cứ làn sóng bán nào được hình thành theo "hiệu triệu" của họ. Và làn sóng mua ào tới tấp khiến cho họ phải chào thua thêm lần nữa.

Tại sao đến lúc này rồi mà lực mua còn lớn? Xin thưa, chính bởi vì sự lan tỏa của cộng đồng r/WSB, vốn từ 2 triệu lên thành 4 triệu chỉ sau vài ngày. Làn sóng này như đàn ong vỡ tổ, chỉ chờ đến giờ mở cửa là nhào vào. Let me in!

Bước 5: Nỗ lực đóng cửa diễn đàn

Nhân vật nổi tiếng nhất ở đây tên là Discord.

Cộng đồng r/WSB có 2 nơi thảo luận chính, một là Reddit, hai là Discord.

Và dưới áp lực bị report tới tấp, Discord đã shutdown server của r/WSB. Ngay khi bị Discord shutdown, cộng đồng ngay lập tức hành động, để tránh bị shutdown ở cả Reddit, diễn đàn chính của mình. Nguyên nhân chính để Discord shutdown là "hate speech", cơ bản là vì cộng đồng này văng tục rất nhiều và chửi Wall Street còn nhiều hơn, do đó Discord cho rằng cộng đồng đã vi phạm nguyên tắc của mình. (Dù cho việc chửi đó có đúng hay không, thì Discord vẫn cho rằng không nên chửi, mặc dù Discord cũng chửi những kẻ mà họ cho là xấu... Anyway... Quên mất, lại để cảm xúc dâng cao rồi... Trung lập tiếp nào).

"Hate speech" theo kiểu như thế thì ở Reddit không cấm, chỉ là phải bị gán nhãn NSFW mà thôi, điều này không thành vấn đề. Nhưng có một vấn đề khác, là khi tập hợp người quá lớn, lực lượng quản lý sẽ không thể làm gì nổi nếu mọi chuyện diễn biến chệch đường ray quá nhanh, đặc biệt là khi có nhiều người có xu hướng lôi kéo để "pump&dump" (hành vi phi pháp theo SEC). Và r/WSB quyết định giới hạn lại để họ có thể kiểm soát tốt hơn.

Nỗ lực report để kênh này "bay màu" do đó cũng thất bại nốt.

Bước 6: Vận động hành lang nhằm xác định r/WSB trái luật

Cơ sở của nhận định này ở chỗ: Chính r/WSB định hướng cho người dân mua cổ phiếu và đẩy giá nó quá cao, khiến nó dễ bốc hơi, gây nguy hiểm cho những người mới mua cổ phiếu.

Tuy nhiên, không ai kể cả họ biết được là "cao" thì cao so với giá cơ sở nào. Nên nhớ bài học kinh tế cơ bản về giá là "cung-cầu", nếu cung ít cầu nhiều thì giá tăng, ngược lại thì giảm. Cộng động r/WSB chỉ đơn giản là thích GME nên mua rồi sống chết cùng nó thôi.

Đôi khi hành động này được diễn dịch ra rất "tình người": Melvin muốn GameStop phải chết, nhưng người dân yêu GameStop nên nguyện chết cùng với nó, và họ ào ạt mua cổ phiếu GME, để khi GameStop chết thì họ có thể chết chung. Hết phim.

Thế nhưng, công cuộc vận động này vẫn tiếp tục, và gây ảnh hưởng đến không ít người, không ít báo chí, và cả những nhà chức trách như SEC và Phố Wall.

Bước 7: Đóng cửa các sàn giao dịch của người thường

Đây là một phần trong cuộc vận động hành lang nhằm ngăn chặn làn sóng mua. Nếu chấm dứt làn sóng mua thì có thể đẩy giá xuống, vì không còn lực cản nữa.

Nên nhớ là chỉ ảnh hưởng đến người thường, còn Melvin và những short seller khác thì không, vì họ giao dịch trực tiếp tại các sàn như NYSE hay Nasdaq, chứ không phải thông qua broker như người thường. (Nếu mọi người xem TV có thể thấy cảnh sàn chứng khoán với một đống màn hình và lộn xộn những người là người).

Bắt đầu bằng Robinhood. Sàn này (hay nói chính xác hơn là broker này) chỉ cho bán cổ phiếu GME mà không cho mua. Đây rõ ràng là hành vi gian lận và chi phối thị trường. Nhưng vì chưa có luật cấm nên không thể bắt bẻ nó được.

Tuy vậy, người thường vẫn không chịu bán GME để đẩy giá xuống. Chính vì vậy broker Robinhood thực hiện bước "bá đạo" hơn: Lén bán cổ phiếu GME của user lúc họ không để ý, và ngăn chặn họ hủy lệnh bán với thông báo đại loại "chúng tôi thực hiện lệnh bán giúp bạn để giảm thiểu rủi ro cho bạn". Nhưng không buồn giải thích rủi ro đó là rủi ro gì.

Cần lưu ý là Robinhood nhận được rất nhiều sự giúp đỡ của Citadel, công ty sở hữu Melvin. Không khó hiểu lý do tại sao Robinhood lại giúp đỡ Melvin.

Chuyện hài là cái tên anh hùng Robinhood là người đã giúp người nghèo chống lại những kẻ quyền thế, thì giờ cái app lấy tên Robinhood lại làm ngược lại: giúp kẻ có quyền hại người nghèo. Sự dối trá còn thể hiện ở chỗ lúc mới ra, sàn này bảo "Let the people trade", nhưng giờ lại vả thẳng mặt người dùng "tao không thích cho mầy trade đó, làm gì tao nào?".

Bên cạnh Robinhood còn rất nhiều cái sàn khác, như Stake. Vốn dĩ những sàn này hoạt động thông qua broker "DriveWealth", và rất tiếc là DriveWealth cũng nhận đầu tư từ Point72, công ty đang nắm phần không nhỏ sở hữu của Melvin.

Tạm kết

Tất cả điều đó nói lên rằng thế lực Melvin còn quá mạnh. Tuy nhiên, dường như nó đã sắp hết "đạn" để chơi đến hết ngày hôm nay, và có thể tuần sau hay sau nữa.

Chưa biết đâu được, có khi nó lại thông đồng với các broker, đóng cửa sàn rồi tự động bán toàn bộ cổ phiếu GME của user cho nó. Rồi khi user đăng nhập vào thì còn vài đồng tiền lẻ mà không thấy cổ phiếu GME nào cả.

Và chẳng ai điều tra Melvin hết, SEC đang bận tiêu hóa một ngụm tiền trong miệng...

Tái bút

Tự nhiên thấy cái hình được share trong r/WSB về đợt "short squeeze" hồi 2008, share lại để xem đợt này có giống đợt đó không.



Thursday, January 28, 2021

Liệu r/WSB có chiến thắng được Phố Wall?


Phải công nhận, đây là sự kiện có một không hai.

Rất có thể sau lần này, tất cả các quỹ đều sẽ tìm mọi cách ngăn chặn điều tương tự xảy ra lần nữa. Với nguồn tài lực khổng lồ, Phố Wall hoàn toàn có thể vận động chính quyền thông qua các luật để giới hạn người chơi, hoặc cấm người chơi liên minh với nhau, hoặc đơn giản là họ cắt lỗ short position ngay khi phát hiện bị tấn công hàng loạt.

Lịch sử đã cho thấy, chưa có lần nào mà kẻ thách thức Phố Wall lại chiến thắng. Nguyên nhân rất đơn giản:

  • Nếu kẻ thách thức hoạt động đơn lẻ, kẻ đó không thể có nguồn tài chính dồi dào như Phố Wall. Dù cho kẻ đó có giàu nhất thế giới, với tài sản đến hàng trăm tỷ USD, chỉ cần các quỹ ở Phố Wall liên kết lại, kẻ thách thức sẽ bị làm gỏi.
  • Nếu kẻ thách thức lôi kéo được một nhóm người cùng tham gia với mình, kẻ ấy có thể vi phạm vào quy định cấm "pump and dump" của SEC, và như vậy sẽ bị điều tra, rồi tống vào tù, sau này có ra tù cũng không bao giờ được phép tham gia thị trường cổ phiếu nữa.

Sự kiện của r/WSB đặc biệt ở chỗ đó không phải là một mục tiêu đơn lẻ, và họ không chơi chiến thuật "pump and dump". Họ chỉ đơn giản làm theo những gì mà Phố Wall hay "lên mặt dạy đời" người khác, rằng: Hãy cứ "buy and hold".

Vâng, liên minh r/WSB chỉ rủ nhau làm một chuyện là "buy and hold" đúng như Phố Wall khuyên, và giờ chính Phố Wall điên đầu vì điều đó.

"Pump and dump" là gì?

Là đẩy cổ phiếu lên cao, bằng cách kêu gọi người ta mua nó, khi lên đến mức nào đó, những người kêu gọi đầu tiên sẽ bán ra và chốt lời.

Mục đích của chiến thuật này nằm ở chỗ lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin, sự tham lam của đám đông ngu dốt,... mà kiếm lời. Chính vì vậy, hành động này được xem là phạm luật.

Tôi sẽ đề cập lại vấn đề này sau khi nói về "buy and hold".

Tại sao Phố Wall lại khuyên người ta "buy and hold"?

Đây thật sự là chuyện lừa phỉnh.

Ai cũng có lòng tham, và lòng tham thì vô đáy. Ai cũng biết điều đó, và Phố Wall cũng rất hiểu rõ điều đó. Chính vì vậy, Phố Wall luôn khuyên người ta "hãy đầu tư vào giá trị tương lai của công ty", "nếu thấy công ty có giá trị cao hơn hiện tại, hay mua cổ phiếu và giữ nó",...

Chuyện này thoạt đầu thì rất hợp pháp, bởi vì cổ phiếu thì ai thích thì mua, chưa muốn bán thì không bán. Nhưng ẩn đằng sau là một chiến thuật dụ dỗ tinh vi.

Chiến lược dụ dỗ người ta "buy and hold" diễn ra như sau:

  1. Liên tục kêu gọi mọi người "trading rất nguy hiểm, chỉ dành cho những người có hiểu biết và có khả năng chịu rủi ro, còn người bình thường thì nên mua rồi giữ một thời gian dài". Cái gì nói mãi cũng thành ra chân lý.
  2. Sử dụng truyền thông để rỉ tai những người bình thường rằng "cổ phiếu công ty A tăng phi mã sau 1 năm", "xét theo phân tích về P/E, về dòng vốn đầu tư, về sản phẩm làm ra thì công ty B có thể sẽ tăng trong năm tới",... Những thông tin như vậy nhằm tạo cảm giác "buy and hold" là một chiến thuật hợp lý, và nhiều người sẽ tham gia vào.
  3. Những người tham gia chiến thuật "buy and hold" một thời gian sẽ thấy tài sản của họ tăng lên, và họ cảm thấy hạnh phúc, và họ lan truyền chiến dịch này cho những người khác nữa.
  4. Hạnh phúc này tiếp tục lan tỏa, cho đến một ngày công ty rớt giá cái ào rồi phá sản. Kỳ lạ thay, các quỹ đầu tư đã thoát ra từ lúc nào, và chỉ có những người thường chịu thiệt.

Có thể thấy, chiến lược "buy and hold" này giống hệt như "pump and dump" ngoại trừ 2 điểm khác biệt:

  1. "Buy and hold" diễn ra trong thời gian dài, "pump and dump" diễn ra nhanh và kết thúc sớm.
  2. "Buy and hold" được cổ súy bởi những kẻ lắm tiền, và vì thế nó hợp pháp (chính xác hơn thì luật pháp đã được người giàu thiết lập sao cho có lợi cho họ).

Người giàu luôn thích "buy and hold" hơn là "pump and dump", đơn giản chỉ vì họ có quá nhiều tiền. Mỗi khi mua bán, họ không thể mua một lần, vì như vậy tạo ra rất nhiều xáo động, mà họ sẽ mua từng chút một. Ví dụ họ cần mua 100 triệu, thì mỗi ngày họ sẽ mua 100 ngàn, liên tục trong 1000 ngày. Ngay cả việc mua 100 ngàn USD một ngày cũng là vấn đề, nên họ phải chia nhỏ ra một giờ một ít, và đặt lệnh rải đều ra. Nếu nó "pump" quá nhanh, họ sẽ không mua kịp, và như thế không có được cái giá tối ưu mà họ muốn.

Vâng, vì "pump and dump" là kịch bản quá tệ cho họ, còn "buy and hold" là quá tốt cho họ nên chúng ta thấy "pump and dump" là phi pháp mà "buy and hold" là hợp pháp.

Okay, nhưng mà chưa thấy "lừa phỉnh" ở chỗ nào?

Điểm mấu chốt nhất của chiến lược lừa phỉnh "buy and hold" nằm ở chỗ: Nó luôn duy trì một đội ngũ sẵn sàng mua cổ phiếu để đẩy nó lên cao, và đội ngũ này không chịu bán để nó tiếp tục giữ ở mức cao. Điều đặc biệt là đội ngũ đẩy và giữ giá ở mức cao không bao gồm các quỹ của Phố Wall. Vì họ không làm như vậy. Họ hoàn toàn không làm như vậy.

Nhấn mạnh: Phố Wall không hề "buy and hold", họ "trade".

Và một đội ngũ "buy and hold" hùng hậu chính là cái họ cần. Và những kẻ cho họ cơ hội đó, không ai khác chính là những người thường nhẹ dạ cả tin.

Những người này luôn nghĩ "buy and hold" là chiến lược hiệu quả, vì nó đã mang lại cho họ cảm giác chiến thắng khi nó lên giá mỗi ngày. Và dù cho một ngày nó rớt giá thảm thương, họ cũng có hi vọng rằng trong vài ba năm nữa, giá cổ phiếu sẽ phục hồi mà thôi.

Tuy nhiên, cái mà họ đánh mất chính là "chi phí rủi ro". Cái chi phí mà họ đã bỏ lỡ trong vài ba năm ôm mãi một cổ phiếu hết giá trị. Trong khi các quỹ Phố Wall lại tiếp tục giăng bẫy khác, lại trade và lại lời thêm trong cùng thời gian.

Vậy tại sao người thường không thể trade hiệu quả như Phố Wall?

Đây là một vấn đề rất phức tạp. Nhưng tôi nghĩ chung quy lại có 2 vấn đề chính:

Thứ nhất là người thường thiếu thông tin và công cụ. Họ không có thông tin nội bộ của công ty, vì họ không có mối quan hệ nào với công ty đó. Ngay cả công cụ trading của Phố Wall cũng cho phép nó được ưu tiên xử lý lệnh giao dịch hơn, thậm chí nhìn trước các lệnh "chuẩn bị khớp" của người thường là gì để họ có thể chiếm ưu thế. Đấy là những đặc quyền của người giàu.

Thứ hai là người thường thiếu một liên minh cần thiết, bởi vì bất cứ một liên minh nào được hình thành từ cộng đồng nhiều người đều sẽ bị cơ quan công quyền sờ gáy với cáo buộc "thao túng thị trường". Điều này ngược lại với Phố Wall, liên minh của họ hình thành một cách tinh vi hơn nhiều.

Một quỹ như Melvin không hề hoạt động độc lập, mà có các quỹ khác hỗ trợ thông qua việc góp vốn. Đây chính là điểm thú vị nhất.

Melvin không vi phạm luật thao túng, vì nó không kêu gọi mọi người "mua cùng mua, bán cùng bán" để có đủ lượng giao dịch làm thay đổi giá cổ phiếu. Thay vào đó nó nhận được tiền đầu tư từ các quỹ đầu tư khác, và chủ động mua bán theo ý mình mà vẫn đủ lượng giao dịch làm thay đổi giá cổ phiếu một công ty. Tất nhiên, đến lượt mình, Melvin cũng lại đầu tư ngược lại vào các quỹ khác để các quỹ kia có thể thao túng một cổ phiếu khác.

Như vậy, tất cả các quỹ đều được quy hoạch vào việc thao túng một cổ phiếu nào đó, không ai đụng chạm ai, tất cả đều nhằm mục đích đẩy giá lên cao trước khi chốt lời, và khiến nhiều người mất trắng.

Chiến thuật này chỉ có thể làm được bởi người nhiều tiền, hoặc nhận được sự hỗ trợ từ nhiều nguồn. Còn với người thường? Họ chỉ có một cách là kêu gọi lẫn nhau, nhưng phải làm sao mà không bị SEC và FBI điều tra. Và điều này không hề dễ.

r/WSB đã làm điều đó như thế nào?

Nói cho rõ, "điều đó" ở đây là tạo ra xu hướng, mà không cần phải có vốn lớn vào tay một người, không cần nhận sự hỗ trợ của các quỹ đầu tư, cũng không bị SEC và FBI điều tra về "thao túng thị trường".

Cách mà r/WSB làm rất đơn giản: Làm đúng theo luật, làm đúng theo lời khuyên của Phố Wall, nhưng với mục đích không xoay chuyển là đánh bại Phố Wall. Cái đầu tiên là để tránh SEC và FBI, cái thứ hai là để tiếp cận được rất nhiều người (vốn đã quen với tư duy "buy and hold"), và cái thứ 3 là để đảm bảo những người đi theo không bị lừa dối. Họ đã làm đúng tôn chỉ đó, tính đến lúc tôi viết bài này, và dường như chiến thắng đang nằm trong tay họ.

Chỉ bằng cách khuyến khích mọi người tham gia "buy and hold", tung ra thông tin rằng có một ông lớn sẽ chết nếu ai cũng "buy and hold", và khi ông lớn đó chết thì giá sẽ tăng lên nhiều lần, liên minh r/WSB đã thành công trong việc đánh thức lòng tự tôn của người khác, và cả lòng tham của họ nữa. Như vậy, bước "đánh lửa" đã thành công.

Quan trọng vẫn là bước "giữ lửa", được thực hiện bằng cách khuyến khích người ta rút một ít ra để chốt lời. Tôi lấy lại ví dụ cũ đã xài ở phần trước trong series: Giả sử họ mua 100 cổ phiếu ở giá $10, khi giá lên $100 họ bán 20 cổ phiếu, thu lại $2000 trong khi vẫn ôm 80 cổ phiếu tới khi đạt được mục đích sau cùng. Như vậy họ đã biến $1000 thành $2000, số còn lại là lợi nhuận ròng, và không có lý do gì người ta phải bán quá sớm.

Thế nhưng cái chiến thắng thật sự của r/WSB nằm ở chỗ họ đã tìm ra lỗ hổng trong "Lý thuyết trò chơi"

Khái niệm "lý thuyết trò chơi" được lặp lại rất nhiều khi bàn về kinh tế. Các nhà khoa học đều nhìn vấn đề kinh tế dưới góc nhìn của lý thuyết trò chơi, theo đó nhiều người cũng tham gia một trò chơi trao đổi tiền. Và cũng như bao nhiêu trò chơi thông dụng, sau cùng thì cũng có kẻ thắng và người thua.

Tôi rất thích bộ truyện "Trò chơi dối trá" (Liar games), mặc dù không ưa cái kết thúc cụt lủn, nhưng có một bài học mà tôi nhớ mãi...

Trong trò chơi dối trá, có 2 hay nhiều bên được sắp đặt để lừa nhau và lấy tiền của bên kia. Nhưng có một người muốn đánh bại không phải các đối thủ trong trò chơi mà là kẻ đã sắp đặt ra trò chơi. Và cuối cùng, anh ta đã tìm ra cách để khiến trò chơi đó tiếp diễn mãi mãi, có như vậy thì kẻ tổ chức trò chơi mới không còn khả năng duy trì trò chơi nữa, vì chi phí ăn uống của người chơi và các loại chi phí khác. Khi đó, kẻ tổ chức trò chơi mới chào thua.

r/WSB đã tìm ra một cách để đánh bại Phố Wall bằng chính cái luật đo Phố Wall đặt ra.

Vấn đề là, rất có thể sau đó Phố Wall sẽ tác động lên chính quyền Mỹ, ngăn chặn việc tương tự có thể xảy ra, để bảo vệ đế chế Phố Wall được tồn tại mãi trên sự sụp đổ của các công ty và người đân.

Các đối thủ của r/WSB đang làm gì?


Câu hỏi thú vị nhất phải là: Ai là đối thủ của r/WSB? Bài này nói về hành động của các đối thủ đó mà thôi.

1. Melvin và các quỹ hỗ trợ nó

Melvin nổi lên với vai trò là nạn nhân trong cuộc tổng tấn công của r/WSB, chỉ bởi vì... nó quá nổi tiếng.

Melvin Capital nổi tiếng từ lâu với những thương vụ short (bán khống cổ phiếu kiếm lời), ngay trong năm 2020, khi đại dịch Covid-19 khiến nhiều doanh nghiệp giảm quy mô và đóng cửa, nhiều người phải đi xin tiền thất nghiệp, thì Melvin chốt lời đến 50%. Chốt lời rất nhiều, đẩy các doanh nghiệp vào con đường phá sản rất nhiều lần, nhưng không hề bị làm sao.

Chỉ có 2 lần Melvin phải đầu hàng: Lần thứ nhất là short Tesla hồi 2015, và lần thứ hai là lần này: short GameStop 2021.

Tuy nhiên, lần này nó chưa chịu thất bại, vì nó được sự hỗ trợ của Citadel và Point72, và đồng thời có một sự support vô cùng lớn từ phố Wall và các nhà hành pháp Mỹ.

Hành động tiếp theo của Melvin và các quỹ hỗ trợ nó có thể sẽ là lôi kéo các bên khác (đề cập bên dưới) đứng chung chiến tuyến với mình. Mục đích của họ chỉ có một: Kéo sập công ty GameStop để chốt lời.

2. Truyền thông

Đây chính là yếu tố bất ngờ. Truyền thông Mỹ vào thứ 2 và thứ 3 có đưa tin về vụ việc, nhưng bình luận rất ít. Và đột ngột đổi hướng vào thứ 4 ngày 27/1/2021, với các động thái giúp đỡ Melvin.

Đầu tiên, họ đồng loạt đưa tin Melvin đã đóng lệnh short. Việc này nhanh chóng bị r/WSB phản pháo bằng 2 luận điểm:

  • Một là sàn giao dịch chưa mở thì đóng lệnh short kiểu gì?
  • Hai là volume quá thấp so với số liệu được theo dõi bấy lâu của cộng đồng r/WSB.

Tuy nhiên, thông tin trên đã khiến cho premarket rớt giá từ 300 còn 180, nhưng cuối cùng bay trở lại mà còn bay dữ dội hơn khi sàn mở cửa, ở mức 330.

Thứ hai, truyền thông đồng loạt viết bài nhận xét với xu hướng giải thích vụ tăng giá của GameStop này là vi phạm luật. Với họ, nếu cổ phiếu bay từ $15 thành $30 mà không xuống thì là bơm quá mức, nếu tiếp tục lên $60 thì có dấu hiệu vi phạm luật, còn nếu bay đến $330 thì chắc chắn phải là vi phạm luật.

Nhóm r/WSB phản pháo bằng nhận định: Có lẽ với truyền thông, short ở $30 mà không cắt lỗ ở $60 là đúng luật, không cắt lỗ ở $100 cũng đúng luật nốt.

Chung quy lại, vụ việc này chỉ đơn giản là truyền thông đang đứng về phe nào, và vì họ chọn phe Phố Wall, nên những hành vi khiến Phố Wall bị lỗ đều là vi phạm luật, còn những việc khiến người dân mất tiền là đúng luật.

3. Các sàn giao dịch

Trong lúc cuộc chiến cổ phiếu đang diễn ra, các sàn giao dịch hút được rất nhiều tiền từ phí giao dịch. Lẽ dĩ nhiên, họ cần ủng hộ một cuộc chiến lâu dài, vì càng dài càng có lợi cho họ.

Họ đã làm điều đó, cho đến ngày 27/1, đồng loạt nhiều sàn bị tạm ngưng hoạt động, với lý do dịch vụ nặng nề, không kham nổi lượng giao dịch lớn.

Tất nhiên, điều này chỉ đúng cho một số sàn, mà không đúng cho các sàn khác. Bởi vì ở các sàn khác, tình trạng tạm ngưng chỉ diễn ra ở GameStop và các hot stock được đề cập trong r/WSB.

Quả thật là một sự "tình cờ" đến mức khiến người ta cảm thấy sự "hữu ý".

Điều này nhanh chóng được nhận ra bởi một vài người dùng trên r/WSB.

4. Các cơ quan chức năng như SEC, FED, FBI, và cả chính quyền Biden

SEC và FED tuyên bố sẽ theo dõi và điều tra r/WSB, điều này làm lung lay cộng đồng r/WSB vốn tổ chức khá lỏng lẻo và không có một "bộ chỉ huy chiến dịch".

FBI thì như thường lệ không nói gì, nhưng cộng đồng r/WSB biết họ đang theo dõi.

Chính quyền Biden với bà Yellen thì tuyên bố sẽ quan sát tình hình.

Bao nhiêu con mắt đổ dồn và gây áp lực lên một diễn đàn nhỏ bé của những người dân bình thường. Vấn đề là họ có làm gì hay không? Bởi bất cứ động thái hỗ trợ nào của các cơ quan trên cũng đều khiến người ta nghi hoặc về giá trị mà chính quyền Mỹ của Biden đang hỗ trợ: Tự do, dân chủ và bình đẳng.

Nếu các cơ quan chức năng hỗ trợ Melvin và Phố Wall, chẳng khác nào vỗ mặt Biden bảo rằng "ông là kẻ nói dối, xã hội là cần tôn vinh người giàu và giúp họ giàu thêm, còn người nghèo thì phải chết". Hoặc cũng có thể đơn giản chỉ là: Công bằng của Biden là người giàu phải thắng người nghèo trong mọi hoàn cảnh, nếu người giàu thua thì chính quyền sẽ ép người nghèo phải chết.

5. Đối tượng đặc biệt nhất: Các ngân hàng

Tôi để dành đối tượng này sau cùng vì nó có vẻ ít ảnh hưởng, nhưng ảnh hưởng rất nhiều đến vụ việc.

Chúng ta cần hiểu hoạt động của ngân hàng là: lấy tiền của người dân gửi vào để đi đầu tư và sinh lợi. Và để giảm tối thiểu rủi ro, ngân hàng đầu tư thông qua hình thức cho vay lấy lãi.

Cho ai vay? Chính là cho các doanh nghiệp vay. Trong các doanh nghiệp đó có rất nhiều các công ty đầu tư. Đến lượt mình, các công ty đầu tư lại đầu tư vào cả các công ty làm ra giá trị và các hedge fund.

Đây mới chính là vấn đề:

  • Người dân gửi tiền cho ngân hàng
  • Ngân hàng đưa tiền cho doanh nghiệp đầu tư
  • Doanh nghiệp đầu tư đưa tiền cho hedge fund và investor fund
  • Hedge fund cầm tiền đi short thị trường

Một cách dễ hiểu, ta sẽ thấy chuỗi dây chuyền:

  • Nếu các hedge fund giật sập, thì các doanh nghiệp đầu tư cũng bị giật sập
  • Nếu doanh nghiệp đầu tư bị sập thì ngân hàng cũng bị ảnh hưởng doanh thu
  • Nếu ngân hàng bị giảm doanh thu thì sẽ giảm tiền lãi trả cho người dân
  • Nếu người dân thấy lãi bị giảm, họ sẽ rút tiền
  • Nếu người dân đồng loạt rút tiền thì ngân hàng hết tiền
  • Nếu ngân hàng không muốn bị sập, họ phải rút tiền từ tất cả các doanh nghiệp (kể cả doanh nghiệp sản xuất)
  • Nếu các doanh nghiệp bị rút vốn, họ có thể sẽ bị sập
  • Nếu doanh nghiệp bị phá sản, các quỹ đầu tư cũng sẽ bị sập theo
  • Nếu cả quỹ đầu tư, doanh nghiệp, hedge fund đều bị sập, ngân hàng cuối cùng rồi cũng sẽ bị sập

Điều này quá kinh khủng đối với chính quyền. Và vì thế các cơ quan chức năng đều muốn chặn chuỗi dây chuyền này bằng mọi giá. Nói cách khác, người dân bị các ngân hàng biến thành con tin trong mọi cuộc đối thoại với chính quyền, mà chính quyền không có sự lựa chọn nào khác.

Vấn đề nằm ở chỗ, bao nhiêu lần chính quyền nhảy vào cứu đều chỉ cứu tất cả các bên trừ người dân. Rõ ràng, trong chuỗi mắt xích kia, chỉ cần chặt đứt một mắt xích là đủ để cứu nền kinh tế, vì thế mắt xích người dân cần phải được được đưa lên bàn cân, nhưng không, chính quyền chỉ cứu ngân hàng, doanh nghiệp, quỹ đầu tư và hedge fund mà thôi. Và tất nhiên, tự gọi đó là "gói giải cứu kinh tế", "giúp người dân vực dậy trong lúc khó khăn", blah blah...

Tạm kết

Cuộc chiến của r/WSB vì vậy mang một màu sắc khác, lớn hơn nhiều: Đó là cuộc chiến của David trước người không lồ Goliath, mà trong đó một cộng đồng r/WSB nhỏ bé với tầm 2 triệu thành viên đương đầu với một lực lượng hùng hậu cả về tiền bạc và quân số, từ hedge fund đến truyền thông, từ Phố Wall đến các nhà hành pháp Mỹ.

Tôi nhớ ở Phố Wall có để bức tượng "Fearless girl", với khuôn mặt đầy thách thức con trâu biểu tượng của phố Wall. Có lẽ là một hình ảnh khá đẹp cho cuộc chiến hiện tại.



Wednesday, January 27, 2021

Vài câu hỏi về trận chiến giữa phố Wall và r/WallStreetBets

Chưa biết kết quả sẽ như thế nào, nhưng trận chiến giữa một bên là các nhà đầu tư nhỏ lẻ và một bên là các đế chế tư bản ở phố Wall lần này có thể sẽ được đưa vào sách giáo khoa kinh tế, như là một ví dụ về một hình thái đầu tư mạo hiểm mới thách thức các đánh giá và định lượng của các quỹ đầu tư.

1. Tại sao lại là GameStop?

Có rất nhiều giả thiết, chung quy lại thì:

Một là, GameStop có tình hình kinh doanh không đến nổi tệ, giá trị thực lớn hơn nợ, nhưng bị các nhà đầu tư hàng đầu đánh giá thấp.

Hai là, GameStop bị ảnh hưởng nặng do Covid-19.

Ba (và theo mình cũng là lý do quan trọng nhất) là vì r/wallstreetbets (sau đây gọi tắc là WSB) thấy ghét quỹ Melvin Capital, và GameStop ngẫu nhiên trở thành một công cụ để WSB đập Melvin.

Tóm lại là không có gì đặc biệt cả, ngoại trừ việc Melvin short nó quá nhiều, biến GameStop trở thành điểm yếu của Melvin nếu bị tấn công.

2. Vì sao Melvin Capital lại bị nhắm mục tiêu?

Đây cũng là một câu hỏi khó trả lời...

Trên WSB, người ta thường đăng những bài nói quỹ này đang short, quỹ nọ đang short,... mà không nhắm vào bất kỳ một mục tiêu nào. Đến khi ai cũng đề cập đến Melvin (do quỹ này short nhiều quá), mới khiến người ta chú ý.

(Ngoài lề: Thực ra Melvin cũng nổi tiếng từ lâu trong vụ short Tesla và bị vỡ mặt hồi 2015)

3. r/wallstreetbets là cái gì?

Là một diễn đàn trên Reddit, hội tụ của 2 triệu thành viên chia sẻ về stock và option trading. Nhiều người trong đó có lịch sử bị giới tài chính làm sấp mặt và thua lỗ, nên ôm mộng phục thù từ lâu.

Không có ai tổ chức cuộc tấn công cả, chỉ là khi nhiều người cùng chia sẻ một quan điểm và cùng hành động giống nhau thì khiến những kẻ bị họ tấn công sẽ nghiêng ngả. Chính vì vậy, rất khó điều tra ra nguồn gốc của cuộc chiến này.

Mỗi người đóng góp vào cuộc chiến này theo những định hướng khác nhau, nhưng đều có một mục tiêu chung: đẩy giá cổ phiếu GME lên cao. Họ có thể chia làm 2 nhóm chính:

Một là những người vì lý tưởng: Đạp bỏ những sói già phố Wall. Và vì phố Wall nắm giữ quá nhiều tiền, nên trước nay những kẻ thách thức nó đều bị đập nát xương, nhờ vậy quyền lực của phố Wall ngày càng củng cố. Well, tới khi nó bị thách thức không phải từ một người mà từ một nhóm rất đông nhà đầu tư nhỏ lẻ. Cái này cũng tương tự như con voi và con kiến, voi có thể đạp chết một con kiến dễ dàng, nhưng sẽ chịu thua trước một đàn kiến đông đảo. Đó là triết lý của nhóm thứ nhất.

Nhóm thứ hai là nhóm cơ hội: Thấy kèo thơm thì nhảy vào rồi sẽ chốt lời ở thời điểm nhất định. Mỗi người có một chiến thuật chốt lời khác nhau, nhưng cơ bản thì sẽ không chốt nếu còn cảm thấy giá cổ phiếu còn lên nữa. Nhóm này đông đảo hơn nhóm thứ nhất, và là động lực chính để giá được đẩy lên cao, và vì thế được nhóm thứ nhất kêu gọi tham gia.

Hai nhóm này cộng sinh với nhau. Nhóm 2 chỉ cần biết là nhóm 1 không từ bỏ mục tiêu, tiếp tục nắm giữ cổ phiếu thì yên tâm mà đẩy giá lên cao nữa. Trong khi nhóm 1 có một lý tưởng cao hơn, mà chỉ đạt được khi nhóm 2 cùng hợp tác. Và khi điều đó xảy ra và duy trì thì đó sẽ là án tử cho các hedge fund đang short GME.

4. Tại sao giá cổ phiếu GME tiếp tục tăng chưa thấy ngừng?

Có 2 động lực để giá tăng:

Một là khi có thêm nhiều người mua cổ phiếu, cũng chính là cộng đồng WSB và những người chạy theo thời cuộc.

Hai là khi các quỹ đang short chấp nhận chịu lỗ mà đóng lệnh short.

Giải thích thêm về lệnh short:

Short là hành động bán khống, tức vay mượn cổ phiếu để bán trước, với hi vọng rằng cổ phiếu sẽ giảm để họ mua lại với giá rẻ hơn và ăn chênh lệch. Như vậy, lệnh short chỉ mang lại lợi nhuận cho người chơi khi thị trường đi xuống, và bị lỗ nếu thị trường chững lại hoặc đi lên.

Thêm nữa là lệnh short thường có giới hạn thời gian, hết thời gian đó, người đang giữ lệnh short phải trả lại số cổ phiếu đã mượn.

Như vậy, kịch bản lỗ xảy ra khi đến ngày phải trả lại cổ phiếu mà giá cổ phiếu còn cao, khi đó người short phải bỏ thêm tiền mua cho đủ số cổ phiếu đã mượn và bán trước đây. Hành động này được gọi là đóng lệnh short, hoặc thanh khoản.

Bản chất của đóng lệnh short này cũng là một lệnh mua, và vì thế khiến giá cổ phiếu sẽ lên tiếp.

Đây chính là điểm yếu mà WSB nhắm vào, bằng cách kêu gọi mọi người mua và giữ nguyên mà không bán với bất cứ lý do gì. Như vậy giá cổ phiếu chỉ có giữ nguyên hoặc đi lên. Và các quỹ đang short, vốn chịu áp lực về thời gian phải thanh khoản, sẽ chỉ còn đường chịu lỗ.

5. Đây là cuộc chiến dài hạn hay ngắn hạn?

Cái này còn tùy vào định nghĩa như thế nào là ngắn hạn... Nhưng chung quy lại thì cuộc chiến đã được khởi động từ nhiều tháng nay, và chỉ trở thành hiện tượng vì một lý do duy nhất:

Thứ sáu, ngày 29 tháng 1 năm 2021 là ngày lệnh short hết hạn.

Tức các quỹ đang short GME bấy lâu, dù muốn dù không đều phải đóng lệnh short, mua lại cổ phiếu bất chấp giá, và gián tiếp đẩy giá cổ phiếu lên cao hơn nữa.

Để ép chết các quỹ, ngay trước ngày hết hạn, giá GME cần được đẩy lên rất cao, khiến các quỹ không còn khả năng mua lại cổ phiếu và bị phá sản.

Phá sản các quỹ short là mục tiêu chính của cuộc chiến lần này.

Và nó cũng giống như việc phá sản các công ty niêm yết chứng khoán chính là mục tiêu của các quỹ short.

Có thể hiểu, các quỹ short là con sói đi săn mồi, luôn tìm cách ép chết các công ty để kiếm lời. Nay một cộng đồng cừu quyết định hợp lực húc chết con sói, trước khi con sói kịp làm hại thêm nạn nhân nào khác.

Tất nhiên, rất có thể sói sẽ kéo một bầy để cùng tấn công đàn cừu. Ai biết được bên nào thắng.

6. Động lực để cộng đồng WSB tiếp tục giữ cổ phiếu mà không bán?

Ai là kẻ lợi nhất khi giá cổ phiếu GME lên cao? Đó chính là những người đang nắm giữ nó.

Đó là một nguyên lý bất di bất dịch.

Động lực lớn nhất theo nhận định của tôi chính là vì những người ở WSB đã chốt lời xong xuôi.

Lấy ví dụ như vầy:

Giả sử một người có 1000 USD mua 100 cổ phiếu GME ở giá 10 USD. Khi giá cổ phiếu tăng đến 100 USD, người này bán ra 20 cổ phiếu, và bỏ túi 2000 USD, trong khi vẫn giữ 80 cổ phiếu GME. Nói cách khác, họ đã thành công trong việc nhân đôi tài sản từ 1000 thành 2000 USD. Phần còn lại chính là phần thưởng thêm, và nếu họ biết rằng giá cổ phiếu có thể lên cao hơn nữa, họ không dại gì mà bán 80 cổ phiếu kia, đằng nào thì họ đã chốt lời và không thể lỗ được nữa.

Nguyên nhân họ biết chắc là giá cổ phiếu còn lên nữa là vì cuối cùng thì các quỹ đã bán khống kia phải mua lại cổ phiếu.

Tóm lại

Cùng chờ xem điều gì sẽ diễn ra trong 3 ngày sắp tới, trước khi các short position hết hạn vào thứ 6 tuần này.

Bọn điên hay vụ đánh cược lớn chống lại phố Wall quyền lực

 Tôi biết chuyện này khá muộn màng: Cổ phiếu của GameStop (mã GME) tăng phi mã những ngày gần đây.

Đâu là nguyên nhân?

Câu chuyện bắt đầu bằng việc công ty GameStop đang ngấp nghé ngưỡng phá sản. Công ty thành lập từ lâu, với mảng kinh doanh phòng máy game và bán thiết bị. (Là máy game chứ không phải hệ thống internet game nhé). Mảng này bị xuống rất nhiều, do nhiều người lâu nay mua máy chơi game hay chơi trên PC thay vì đến phòng game cũ rích.

Tháng 3 2020, đại dịch Covid-19 khiến cho việc kinh doanh của GameStop gặp khó khăn hơn rất nhiều (do càng ít người đến phòng game chơi do lo sợ đại dịch). Do đó GameStop phải đóng cửa hàng trăm cửa hàng của mình.

Tháng 8/2020, một nhà đầu tư nổi tiếng tên Ryan Cohen mua 13% cổ phần GameStop. Rồi lão ấy viết thư cho ban lãnh đạo GameStop, cáo buộc công ty chậm chạp trong việc chuyển đổi sang số hóa. Bức thư tưởng bình thường, nào ngờ chiếm được các mặt báo. Đến tháng 1/2021, GameStop đưa Cohen và 2 đồng sự của lão ta vào ban điều hành. Tin này được đánh giá là tốt, nên cổ phiếu GameStop bắt đầu tăng.

Nãy giờ nói chuyện ngoài lề, giờ mới vào chuyện chính...

Các cá mập và hedge fund đầy quyền lực ở phố Wall mới bắt đầu ngửi thấy mùi máu. Bọn họ biết GameStop không có bao nhiêu giá trị, và nhận định giá cổ phiếu lên chỉ bởi vì tin tốt về Cohen mà thôi. Và cá mập bắt đầu hành động: Short cổ phiếu.

(Cho người ngoài ngành, Short là khái niệm chỉ hành động vay mượn cổ phiếu, bán nó, rồi mua lại ở giá thấp hơn, ăn chênh lệch sau khi trả phí vay cổ phiếu).

Trên Reddit, có một kênh tên r/wallstreetbets, phát hiện thấy động thái short cổ phiếu GME hàng loạt của phố wall, thế là họ bắt đầu kêu gọi lẫn nhau đập tụi phố wall một trận.

Phương pháp là: mua thật nhiều cổ phiếu GME, đẩy giá cổ phiếu lên cao, khiến bọn phố wall phải cắt lỗ.

Tính đến thứ 2 vừa rồi (25/1/2021), đến 71 triệu USD đang short GME, nhưng cổ phiếu vẫn tăng tiếp. Và hiện tại vụ này đang được báo chí nhắc đến rất nhiều, gần như độc chiếm bản tin tài chính.

Số lượng giao dịch trong ngày của GME hôm thứ 3 (26/1) đã gấp đôi so với tổng giá trị của chính công ty này (20 tỷ USD so với 10 tỷ USD), chứng tỏ cả hai phe short và long đều hoạt động rất nhiệt tình. Nhiều báo còn gọi đây là "chiến tranh", một cuộc chiến giữa phe phố wall và những kẻ thách thức họ.

Trong động thái gần đây nhất, các quỹ hedge fund có động thái tìm kiếm pháp lý trong vụ việc, theo đó họ tìm kiếm 2 hành động:

Một là yêu cầu sàn NYSE ngưng giao dịch GME trong vài ngày, với lý do (được bên hedge fund nói là) "bảo vệ người dùng khỏi việc nhảy vào mua ở giá cao và bị lỗ khi nó rớt".

Hai là yêu cầu FBI nhảy vào điều tra những người kích động việc mua GME hàng loạt, và tống bọn họ vào tù.

Yêu cầu thứ hai rất có thể không diễn ra, vì liên minh r/wallstreetbets thực ra bao gồm 20 triệu thành viên, và mỗi thành viên góp một ít tiền. Trên diễn đàn này cũng không có lời kêu gọi nào, chỉ đơn giản là mỗi người tự nói "tôi mới mua GME, đang đợi nó lên mặt trăng". Vì thế hành động này không vi phạm pháp luật để FBI điều tra.

Nhưng yêu cầu thứ nhất thì rất có thể NYSE (cũng là một ông lớn ở phố Wall) đáp ứng. Tuy nhiên, NYSE hiện đang kiếm rất nhiều tiền từ phí giao dịch do lượng giao dịch khổng lồ của cổ phiếu này. Chưa biết hành động ra sao.

Thế nhưng, bản thân việc kêu gọi hành động pháp lý của phố Wall lại càng khiến liên minh WallStreetBets nổi giận, và cáo buộc rằng phố Wall bình thường lời thì bỏ túi, còn khi thấy thua lỗ thì tìm kiếm hành động từ chính quyền để chuyển bại thành thắng. Bởi vì chỉ cần 1 trong hai hành động trên diễn ra, cổ phiếu GME có thể rớt thảm, và giúp cho các hedge fund ở phố Wall chốt lời khẳm.

Việc short cổ phiếu cũng là hành động bị xem là xấu, khi nó khiến cho công ty bị phá sản, trong khi giúp những kẻ đang short kiếm lời từ việc công ty phá sản và nhiều người mất việc làm. Chính cái hành động short kiểu như vậy khiến những người trong liên minh WallStreetBets không ưa phố Wall và là nguyên nhân sâu xa của vụ việc.

Hiện tại, chưa ai biết được điểm dừng cho GME. Tự bản thân mỗi người phải biết điểm dừng cho mình thôi.

Biểu mẫu liên hệ

Name

Email *

Message *